27 januari 2024

Een wereld van verschil


Gisteravond was ik in het Dordtse theater en werd ik geboeid door de mooie en ook ontroerende jeugdherinneringen van Diederik van Vleuten, geboren in Den Haag. Hij nam zijn gehoor mee naar zijn jeugd in de jaren 60: eerste mens op de maan, Vietnamoorlog, een TV in de huiskamer, zomervakantie in de Dordogne, vrije liefde... Ook een citaat waarin vroeger opgeroepen werd massaal op Willem Drees te stemmen.

Vanmorgen valt mijn oog op een Facebookbericht van de community Dorpen Midden Betuwe. Een fragment van een oud krantenartikel over Randwijk, het dorp van mijn jeugd. Op de basisschool aldaar is een leerling in 1971 van school gestuurd omdat zijn haar te lang is. Ik herinner me het nog goed: het haalde Randwijk uit zijn winterslaap.

Onze zomers brachten wij plattekindskinderen door in het zwembad, gemaakt van strobalen en landbouwplastic, op een gierput achter onze boerderij. Boer Koekoek was onze politieke redder. De eerste TV kwam in ons huis eind jaren 70. Het draagbare TV-tje van een zus kwam in de huiskamer en met rode oortjes keken we Waldolala. Zo vingen we toch een glimp op van de vrije liefde, in onze kringen streng verboden: zeker in de openbaarheid.

Ik herinner me opeens een opmerking van onze bakker uit Zetten. Nog steeds citeren wij hem: "Het is een boze wereld" zei Le Poole, "en hij wordt nog veel bozer".

We zijn opgegroeid in dezelfde tijd en hetzelfde land, maar met een totaal ander leven. Een wereld van verschil.

Het neemt niet weg dat ik, waarschijnlijk met evenveel plezier als de meesterverteller van gisteravond, terugkijk op mijn jeugd op het platteland en met respect terugdenk aan mijn ouders. Zeker nu ik me, met het vorderen van mijn eigen jaren, steeds meer realiseer welke tegenslagen zij moesten overwinnen.

Terug naar nu dan zie ik zoveel dingen zich herhalen. Spectaculaire ontdekkingen, ontwikkelingen, oorlogen, verschillen tussen stad en platteland.

"Wat geweest is, dat zal er zijn, en wat gedaan is, dat zal gedaan worden; er is niets nieuws onder de zon." (Prediker 1:9)