Het Klaphek - Meid op Het Klaphek

Ik kwam als meid op boerderij Het Klaphek.

Toen ik op mijn veertiende van de lagere school kwam, was het in boerengezinnen nog niet erg gebruikelijk dat er doorgeleerd werd. Alhoewel ik dat op dat moment wel graag had gewild, beslisten mijn ouders anders.

Op 12 december 1951 werd een advertentie in de Edese Courant geplaatst, waarin ik werd aangeboden als boerendienstbode voor dag en nacht. Deze advertentie werd gelezen door de eigenaren van boerderij Het Klaphek in Randwijk omdat zij in dezelfde uitgave een meid vroegen. Zij lazen de advertentie in het bewijsnummer dat zij ontvingen. De zoon van de boer kwam nog dezelfde dag overleggen met mijn ouders. Een paar dagen later kon ik op Het Klaphek aan de slag met een overeenkomst voor een half jaar.

Een mengelmoesje

Randwijk is mijn geboorteplaats en ik woonde er tot mijn 20e jaar. Mijn vaders roots lagen in Ede en Renswoude. Eind jaren 30 vestigde de familie Van Deelen zich ook in mijn geboortedorp. De voorouders van mijn moeder bewoonden verschillende dorpen in de gemeenten Ede en Barneveld.

Welk dialect sprak ons gezin; dat hield ons bezig. Het was overduidelijk niet dezelfde taal als de Randwijkse bevolking. Een kerel was bij ons een "keerl" en geen "kjel, maar "precies" was ook "krek". En zo waren er verschillen en overeenkomsten. We hadden van allerlei dialecten wat meegekregen.

Mijn kinderen groeiden op in het westen van het land. Klasgenoten meenden in mijn oudste zoon overduidelijk een Brabantse komaf te herkennen, ofwel de Betuwse restanten. Nu hij in díe omgeving studeert, horen zijn medestudenten de Rotterdamse tongval.

Ik vind het altijd heerlijk om "plat te proaten".

Spoorloos

De afgelopen weken ben ik een aantal keren benaderd door verre familieleden. Zij zijn op zoek naar meer informatie over hun familie.

Nu heb ik altijd al de baan van Derk Bolt begeerd. En dit is een kans. Weliswaar hoef ik hiervoor niet op het vliegtuig te stappen. Of naar Indonesië af te reizen, nadat ik heb ontdekt dat ik en mijn tolk in Australië echt niks te zoeken hebben: wat jammer nou. Mijn rol beperkt zich tot die van digitale wereldreiziger. Zelfs dat is overdreven: Noord-Nederland blijkt in dit geval voldoende te zijn.

Op dat moment is Delpher een geweldige aanvulling voor een stamboomonderzoeker. Met wat goede zoekopdrachten komen generaties voorbij en oude gewoonten worden zichtbaar. Ik zag dat families via de krant anderen een goed nieuw jaar toewensten.

Er was een echtpaar uit de familie 60 jaar getrouwd.  Heel Nederland had het erover. Ze werden zelfs aangehaald als goed voorbeeld. Wat ook te prijzen was, zo las ik in de kranten: ze woonden al die 60 jaar al in hetzelfde huis. Ik hoorde dat mensen tegenwoordig gemiddeld na 7 jaar verkassen.

Aan het eind van deze maand woon ik 23 jaar op hetzelfde adres. Dan wordt het tijd om eens wat speurwerk te gaan doen naar nieuwe mogelijkheden. De komende avonden kun je me tegenkomen op Funda.

Mooier kunnen we het niet maken

... of toch wel?

De laatste paar weken heb ik me opnieuw gestort op de kwartierstaat van de familie Van Deelen. Internet maakt het heel gemakkelijk. Toch kost het soms een aantal uren om met redelijke zekerheid een of twee namen met bijbehorende DTB-informatie te kunnen toevoegen aan het overzicht.

Zo kwam ik terecht bij het echtpaar Aalbert Theunissen en Lutje Tomessen. Onze Lutje, zo las ik op een pagina van Genealogie Online, zou in werkelijkheid Lutgarda Tomesse Jonkvrouwe tot Dele zijn. Haar man staat er te boek als Aalbert Teunisse Jonkheer van Zevenhuyzen. 

Nu zal ik de eerste zijn die deze titel zal omarmen en het maakte mij nieuwsgierig. Als zelfbenoemde genealoog, liever gezegd amateur-stamboomonderzoeker, wilde ik hier meer van weten.

Onderzoek levert op dat "Lutgarda" na haar geboorte in 1716, op aangeven van haar vader Thomas Janssen, is geregistreerd als Luijtjen. Aalbert wordt bij zijn doop in 1689 omschreven als Aelbert, zoon van Thonis Aelberts en Engeltien Peters. 

Ook bij haar huwelijk wordt geschreven over Luijtjen Thomaszen en Albert Theunissen.

In het begraafboek wordt gesproken over Lutje Tomesen Seuvenhuizen en over Aalbert Teunesen. Thomas Aalbertsen betaalt netjes het doodskleed voor laatstgenoemde.

Ik ben een beetje bang dat onze Luijtjen ook gewoon Luijtjen is, die overdag samen met Knelis, Hent, Grietje en Aertje hard aan het werk moest en in haar eigen kleine leefwereld bekend was onder de naam Lutje.

Is Jonkvrouwe Lutgarda voortgekomen uit de stamboomfantasie van een mede-genealoog?

Globaal bekeken

Bij het Meertensinstituut wordt prachtig in kaart gebracht in welke gemeenten in Nederland iemands familienaam of voornaam meer of minder voorkomt.

Je kunt lezen dat de familienaam Akker in 2007, ten opzichte van 1947, zich bijna vermenigvuldigd heeft. De naam komt in 2007 405 keer voor. De gemeente Emmen heeft dan 76 mensen met deze achternaam. Daarmee wint Emmen.

Dit aantal is niet te vergelijken met de familienaam De Jong die bijna 84.000 keer in Nederland voorkomt.

Op basis van de kwartierstaat heb ik de gemeenten in kaart gebracht waar mijn kinderen en hun (voor)ouders geboren zijn.

De gemeente Ede spant de kroon. Uit deze gemeente komen 61 voorouders. Ver daarna volgen de gemeenten Leek, Kollumerland en Nieuwkruisland, Renswoude, Opsterland, Achtkarspelen, Veenendaal en Barneveld. Daar zagen 18 tot 10 voorouders het levenslicht.